• Бүрүткел

Ынакшыл дугайында тыва шүлүктерден айтып бериңерем?

+3 бадылал
admin 20 Окт, 14 айтырыг салдынган
Үлежир:

11 харыы

+1 бадылал

Ужуп четсе.

Эжим сеңээ ужуп четкеш,
Эрниң орта ошкап кагза.
Эргеледип  чассыдып кааш,
Эглип келир күштү тыпса.

Ыржым дүне кудумчуга
Ынакшааннар кылаштажыр.
Ынчан сени улам сактып, 
Ыым хайнып ужуксаар мен.

Караңгының сылдыстары
Карактарың сагындырар.
Күзелдерим чүгле сенде,
Ужуп четкеш, ошкап кагза.  

admin 17 Ноя, 14 харыылаттынган
Админ: Авторун билир болзуңарза онал-санал кылдыр арттырып каарыңарны дилеп тур мен.
+1 бадылал

Чеди-Хаанга болчаг

Элегия

Чаңгыс катап төрүттүнген назынымда
Сагыжымда бир-ле чүве бүтпээн дег-дир,
Чааскаан бодап орарымга сен-не-дир сен,
Чалбырааштыг изиг чүрээң меңээ берем.

Кырып келгеш мени сактыр чүңүл дизе,
Кырым сынар, сени уттур хөңнүм чогул.
Чүгле сеңээ, чаңгыс сеңээ ынак чордум.
Чүрээм чогуу сээңии болуп хуула берген.

Чеже чоруур өйлүг назын төнер болгай,
Чеди-Хаанче сылдыс болуп чоруй баар мен.
Хуусаа чок төнчүзү чок өртемчейже
Куу куш бооп соомдан ужуп чедип кээр сен.

1991 июнь. 

admin 17 Ноя, 14 харыылаттынган
Админ: Авторун билир болзуңарза онал-санал кылдыр арттырып каарыңарны дилеп тур мен.
+1 бадылал

Чаңгыс чурук...

Чүгле чаңгыс чугула кол өнчүм ышкаш,
Чүрээм одун чүшкүрбүшаан кыпсып чоруур, 
Чурууңну мен ында-хаая бодаарымга,
Чуртта калган өскүс анай сагындырар.

Хуу бистиң салымывыс аңгы-даа бол,
Кударанчыг үелерде бүдүү сактып,
Шагдагы сээң чуруунну-ла хумагалап,
Шаамга киир шыгжап алган чоруур-дыр мен.

Чуртталганың дың-на чаңгыс минутазын,
Чуруп алган чурукту ам чеже кайгаар!
Чудан-даа бол өшкү, хойнуң хензиг төлү,
Чуртун ээлээн чаңгыс анай кээргенчиг-дир!

Чурук-биле анайны-даа деңнээш чоорул,
Чугаалап бээйн, өскээр бодай бербейн, дыңна!
Сагыжымның арыннарын ажар болза,
Сарыымның сээң чуруктарын чүстен хой боор!

12.14 ч. Кол. Э.

admin 05 Янв, 15 харыылаттынган
+1 бадылал

Кеди чок ынакшыл

Каш хонук мени көрбейн барганыңда,
Карактарың чалбыышталып кыптыга бээр.
«Эриннериң, ээлгир сының чаражын» – деп
Эстир чедип, ынакшылга бердинер сен.

Ханы эвес сеткилиңни эскергеш-даа,
«Карак ажыт ыңай тур» деп шыдавас мен.
Кеди-ле чок ынакшылды биле тура,
Кээргек хөөннүң эзининге алзыптар мен.

Көс дег изиг ынакшылың илередии
Хөмүрерти өжүп калыр — ырай бээр сен.
Аза берген аңгыр куш дег, кара чааскаан
Амыдырал аагын чүктеп артып каар мен.

© Зоя Амыр-Донгак

admin 14 Янв, 15 харыылаттынган
0 бадылал

Бай-Тайганың ол бир оглу

Бай-Тайганың ол бир оглу-
Баштайгы мээң ынакшылым!
Алды хылдыг гитаразын ойнап ора,
Аялгалап ырлай бээрге уяраар мен.

Каргыраалап, сыгыт ырын салып тургаш,
Төрээн чуртуң чарашсынып ырлай бээр сен.
Төөгүге өзүп орар салгалдарга, делегейге-
Кайгамчыктыг чараш үнүң артып калыр.

Делегейниң бар-ла турган эртинезин-
Деңней тудуп көөр болза, сенээ четпес!
Чүгле чаңгыс оруувуста моондак бар,
Чүрээм сеңээ бердинген деп билбес-тир сен.

Чырыткылыг шак бо өйде, чуртталгада
Чангыс сенээ "Ынак мен" деп сөглексээр мен.
Каш-ла сөстү ажытпас мен шыгжап аар мен
Кым-даа билбес, мурнумда мээң чүү турар?

Чүреккейде чаңгыс бодал бодаан деп бе?
Чалыы чүрээм шак ол оолдуң эжи боору чадавас боор.
Уткуй харыы бээр болза, аас-кежиим-дир
Удурланып шугул болза, салымым-дыр!!!

admin 05 Янв, 15 харыылаттынган

Админ: Авторун билир болзуңарза онал-санал кылдыр арттырып каарыңарны дилеп тур мен.
 

0 бадылал

      Тоол кызы

Чечектерниң чаражы,
Кушкаштарның ырызы
Сеткиливис өөрткен,
Частың башкы айында
Ынак мен деп сөгледим,
Ырыларым ырладым
Ынчан бистер иелээ
Ынакшылды тыпкан бис.

Тоол чурттуг чараш кыс
Чүгле сеңээ ынак мен.
Долгандыр бо өртемчей
Ийи биске чаяаттынган.
Эң-не чараш ынакшыл
Өлүп-төнмес болзунам!
Эжим уруг кажан-даа
Өскерилбес болзунам!

Аккыр харлар чаарга,
Ажык хову хадыырга
Бажыңыңче дөмей-ле
Базып чеде бээр-дир мен.
Чассып чедип келирге
Чараш сөстер чугаалап,
Эжим болур уругнуң
Эрнин орта ошкадым.

Тоол чурттуг чараш кыс
Чүгле сеңээ ынак мен.
Долгандыр бо өртемчей
Ийи биске чаяаттынган.
Эң-не чараш ынакшыл
Өлүп-төнмес болзунам!
Эжим уруг кажан-даа
Өскерилбес болзунам!

© 
Буян Сарыглар
 

admin 14 Янв, 15 харыылаттынган
0 бадылал

Болчагда кыс 

Бедик даглар хөлегези
Меңээ душкаш, чоруй барды.
Барыын чүктүң тайгазының
Бажын ашкаш, чашты берди.

Каттырымзаан өөр сылдыс
Караңгыны чырыдып тур.
Алдын ышкаш оттар чайнап,
Амыраамче үдеп турлар.

Шалыпчы оол, дүргедеп көр,
Чалаан болчааң өйү келди.
Чаагымны сенден хунаап,
Салгын-сырын ошкай берди.

© Сарыг-оол Куулар

 

admin 14 Янв, 15 харыылаттынган
0 бадылал

Чүшкүрбейн баарың ол бе?

Кедээр чыраан чаңгыс шолбан
Херечи бооп көрүп турда,
Ыржым кежээ меңээ душкаш,
«Ынак мен» деп сөзүң бердиң.

Ол-ла хевээр көрүшпээн бис...
Оода бижи, кайда чор сен?
Чедип кээриң үргүлчү-ле 
Четтикпейн манап чор мен.

Сени дээштиң чалбыышталган
Сеткил-чүрээм ханызынга
Одаг салгаш, чүшкүрбейн
Ол-ла хевээр баарың ол бе?

© Чиңмит Өөлет

admin 14 Янв, 15 харыылаттынган
0 бадылал

Солувас сен

Ырак черже сургуулдаар дээш,
Ынаам сенден ырап келдим.
Үдеп тура, чагаан сөзүң
Үргүлчү-ле сактып чор мен.

Кара чажың, дозур карааң,
Каттырымзаан шырай-арның
Көзүлбестеп ыраган бол,
Хөлегем дег чарылбайн чор.

Сеңээ бир оол сүме кадып,
«Сеткил-чүрээм болам» дизе,
Чорууруңда берген сөзүң
Солувас сен, ынаам уруг.

© Куулар Сарыг-оол

 

admin 14 Янв, 15 харыылаттынган
0 бадылал

Манап чор мен 

Автобустар шуужуп маңнаан
Аравыстың оруу узаан.
Бизең сүвүр даглар ажыр
Бижээн чагааң чедип келир.

Көвей сургуул аразында
Хөглүг-омак чорууруңну
Көдээ суурда бажыңымның
Көзенээнде бодап ор мен.

Ырак черде ынаам кыс сээң
Ырлаан үнүң дыңнааным дег,
Саазында бижээн сөзүң
Сагыжымны таалатты.

Сеңээ арыг ынакшылым
Чечек ышкаш камныг ажаап,
Эртемнерниң бедиин четкеш,
Ээп кээриң манап чор мен.

© Александр Даржай

 

admin 14 Янв, 15 харыылаттынган

Дөмей айтырыглар

Кирип моорлаңар!

Айтырыгларыңар салбышаан,
Бар айтырыгларга харыылавышаан,
Бот-боттарывыска дузалажыылы!!!

...